Praathuis Amerika

Heel soms lijkt het wel of wij er zijn om de Amerikanen te vermaken in plaats van andersom, zoals het in toeristenland eigenlijk zou moeten werken. Vooral in restaurants overvalt dat gevoel je. Constant staan ze aan je tafel om te informeren of alles nog steeds okay is. Ik heb dan zoiets van: ik geef wel een teken als dat niet zo is, bijvoorbeeld door op te staan en met mijn ogen te gaan rollen. Toegegeven, de meeste mensen in de horeca zijn wel erg vriendelijk, daar zouden de ongeïnteresseerde, op zichzelf en hun vriendjes geilende jobstudenten in Amsterdam een voorbeeld aan kunnen nemen.

In de supermarkt werken de wat minder slimme Amerikanen. Wisselgeld is vaak een probleem wat betreft denkwerk en de begroetingen zijn wat erg standaard. ‘Hello, how are you today?’ En dat soms tot tweemaal toe, alsof ze vergeten zijn dat ze het al gevraagd hebben. Het script volgen, dat is de opdracht. Een enkele keer wijkt er eentje af zoals laatst toen een jongetje bij de Target - een van de vele ketens hier - vroeg waar we vandaan kwamen. ‘Amsterdam,’ antwoordden wij in koor alsof we deze vraag voor het eerst hoorden.
‘Wow, that is so nice!’ reageerde hij om daarna even in gedachten te verzinken. Even later vervolgde hij: ‘Amsterdam.... waar ligt dat eigenlijk?’

Het zou niet eerlijk zijn om alle Amerikanen over één kam te scheren en te pretenderen dat iedereen zo is als dit jongetje dat gelukkig wel wist hoe de scanner werkte. We hebben hier zo nu en dan wel degelijk goede inhoudelijke gesprekken en niet alleen over Trump, die na het bezoek van Mark R. vast wel even op de kaart gekeken hebben uit welk land die irritante nee-zegger kwam en toen ongetwijfeld ook Amsterdam heeft zien liggen. Twee dagen terug, de laatste echte fietsdag, leken we wel een praathuis!

We hadden de ruige kust inmiddels achter ons gelaten en waren het binnenland in gefietst. Met een onmiddellijke verandering van omstandigheden. Allereerst de temperatuur, die steeg meteen met tien graden tot waarden boven de dertig. Op een afstand van vijftien kilometer is dat even wennen. Maar ook het landschap veranderde drastisch. Opeens fietsen we voornamelijk tussen de wijnstokken. Dit is namelijk het wijngebied van de VS, met de Napa en de Sonoma valleien als meest bekende gebieden.

Na een rustdag in het middelgrote en behoorlijk ingeslapen Santa Rosa, peddelden we op ons gemakje door de Napa Valley, tot we een kop koffie bestelden in Calistoga. Daar kwam Tom op ons af, een oudere heer van Italiaanse afkomst die gefascineerd was door onze manier van reizen. We vertelden kort wat over onze avonturen en vroegen hem wat hem bezig hield. Dat was het startschot van een gepassioneerd betoog over hoe jongeren vaak aan hun lot over gelaten werden in hun ontwikkeling. Als oud leraar was hij nu een maatje voor veel jongeren. Hij helpt ze met van alles maar biedt vooral een luisterend oor. Maar hij was bang. Bang voor de verdeeldheid die het land op dit moment teistert. ‘Vroeger was dit land echt de VERENIGDE staten. Nu heten we alleen nog zo...’ zei hij terwijl hij theatraal een traantje wegpinkte.

Een paar kilometer verder ontmoetten we een andere man die op zijn manier ook weer inspireerde. We zaten aan de kant van de weg op een grote steen een sandwich te eten, wat al geen sinecure is omdat dit land gekenmerkt wordt door een groot gebrek aan bankjes of picknick tafels (behalve op campings, waar weer sprake is van een overschot). Op een gegeven moment stopte er een pick-up truck naast ons en in plaats van dat er iemand uit het raampje riep, stapte er een man uit die op de steen naast de onze zitten. ‘Ik zag jullie fietsen en ik dacht, ik moet even een praatje maken.’ De man was zelf ook fietser en had wat mooie tochten gemaakt in Zuid Amerika. Hij had zelfs door Patagonië gereisd, iets wat ook nog op ons verlanglijstje stond. Stond, want nadat hij ons vertelde dat je dan veel wild moet kamperen, zonder na elke rit even een warme douche te kunnen nemen, was ons enthousiasme ietwat getemperd. Hij gaf ons ook wat nuttige tips over fietspaden in de buurt, zoals het pad tussen Yountville en Napa. Hij raadde dat overigens niet heel erg aan en hield het op een diplomatiek ‘als je niet constant omringd wilt zijn door verkeer is het een optie.’ Nadat we deze mogelijkheid geprobeerd hadden, begrepen we waar de reserve vandaan kwam. Het was weliswaar een echt fietspad, maar wel tussen twee grote wegen in. Zeker met tegenwind - de eerste keer deze reis - verre van liefelijk, landelijk en rustiek.

Wat dat betreft waren de laatste kilometers van de reis niet de mooiste. Nu is dat eigenlijk vaak zo, omdat met terugvliegen meestal afhankelijk zijn van vliegvelden in grote steden. En die steden zijn niet altijd de meest leuke locaties om te fietsen. Of laat ik het anders zeggen: de centra van die steden zijn vaak nog wel tof, maar de stad inrijden gaat niet zelden over vierbaanswegen. Dat wisten we deels te voorkomen door het laatste deeltje met de veerpont te doen: gisteren fietsen we van Napa naar Vallejo, waar de ferry naar San Francisco bij wijze van spreken op ons lag te wachten. Wat volgde was een mooie vaartocht met aan het eind een spektakelstuk: de stad die opdoemde uit de mist en de Golden Gate Bridge die zich daar nog deels in verschool, alsof ie zijn ware pracht nog niet meteen wilde prijsgeven.

En zo bereikten wij de eindbestemming van deze mooie reis. De stad waarover de bekende schrijver en - het moet erbij gezegd worden - humorist Mark Twain ooit schreef: ‘De koudste winter die ik ooit meemaakte was een zomer in San Francisco.’ Inderdaad, die zeemist maakt het hier soms koel, zelfs in juli. Maar dat betekent niet dat de stad niet als een warm en welkom bad aanvoelt. En inmiddels weten we dat we geen Frisco of San Fran mogen zeggen. Dat doen alleen toeristen en dat stellen de echte San Franciscoërs niet op prijs.

Het terugkijken kan beginnen. Of misschien is het daar nog te vroeg voor. We hebben de afgelopen weken zoveel gezien en meegemaakt; teveel om meteen een eindoordeel klaar te hebben. En gelukkig hoeven we ook geen sterren te geven, want TripAdvisor waardeert geen fietstochten (en laten we dat vooral zo houden). Het gevoel dat we een hele mooie reis hebben gemaakt overheerst. Er is hier echt heel veel natuur om van te genieten.
Dat Amerika voor ons Europeanen een vreemd land blijft, is ook onveranderd. Ik begrijp er echter nu wel meer van. Dat Europese denken van ons dat is hier zo niet van toepassing. Waarom zouden ze zich daarmee bezig houden? En terecht! Dit deel van de VS ligt dichter bij een heel groot ander deel van de wereld dan bij West-Europa.

De pijn van de verdeeldheid is echter wel een thema. We reden voornamelijk door wat liberalere staten en daar zijn veel mensen van mening dat het land de afgelopen twee jaar snel is veranderd, en niet altijd ten goede. We komen daar ook tegen reacties op tegen, zoals de borden die achter verschillende winkelramen stonden waarop in drie talen waaronder het Arabisch geschreven staat: no matter where you are from, we’re glad you’re our neighbor.’

Misschien is de mist van San Francisco wel tekenend voor dit land. Het lijkt allemaal heel duidelijk maar sommige drijfveren blijven in nevelen gehuld. Het script is belangrijk, de echte inhoud is soms een ondergeschoven kindje. Maar op die momenten dat je echt contact hebt, en die hebben we een flink aantal keer gehad terwijl we met ons fietsje ergens aan de kant van de weg, op een terrasje of gewoon op een steen zaten, dan gaat er een wereld voor je open. Een wereld bewoond door gepassioneerde mensen die trots zijn op hun land maar ook daadwerkelijk geïnteresseerd zijn in wat er daarbuiten gebeurt.

Meer dan 1600 kilometer door dit onmetelijke land laten een onuitwisbare indruk na, zoveel is zeker! En voldoende stof om over te praten in Praathuis Amsterdam.